Heelal & ruimtevaart

Hoe navigeren astronauten naar de maan?

Mike, 9

Om naar de maan te vliegen, moet je eigenlijk twee dingen weten: of je nog op het juiste pad zit en hoe ver je bent.

Net als oude zeelui

Eerst dat juiste pad. Voor een maanmissie wordt de route van tevoren uitgestippeld. Dat is nog best lastig: de aarde draait rondjes om zijn as, de maan draait ondertussen rondjes om de aarde. Gelukkig draaien zowel de aarde als de maan heel voorspelbaar. Daardoor kun je met de juiste berekeningen toch voorspellen hoe je moet vliegen.

En wat scheelt: onderweg hoef je geen onverwachte bochten te nemen. Als je eenmaal goed op weg bent, hoef je alleen maar in de gaten te houden dat je niet van je route afwijkt.

Toen de eerste astronauten naar de maan vertrokken, hadden ze nog niet zulke goede computers als we nu hebben. Om te bepalen waar ze waren, gebruikte de bemanning eigenlijk dezelfde navigatiemethodes als oude zeelui. Ze hadden een telescoop en een zogeheten sextant. Dat is een ding waarmee je de hoeken tussen de achtergrondsterren en de aarde of de maan kunt meten. Met die informatie konden de astronauten bepalen of ze nog steeds op het juiste pad zaten.

Lancering Apollo 11

De lancering van Apollo 11, de ruimtemissie die de eerste mensen op de maan zette. Foto: NASA

Radioberichtje

En hoe bepaal je dan hoe ver je bent? Dat kan bijvoorbeeld met behulp van radiogolven. Vanaf de aarde stuurden de mensen van NASA een seintje, een soort radioberichtje, naar de raket. Dat arriveerde bij de raket en werd dan direct weer teruggestuurd.

We weten hoe snel zo’n berichtje door de ruimte reist. Dus door te meten hoe lang het bericht onderweg was, konden de NASA-mensen bedenken hoe ver de reis van het bericht op en neer naar de raket was geweest. En dus hoe ver de raket was.

Tegenwoordig hebben maanreizigers het gemakkelijker: ze kunnen gps gebruiken. Dat werkt eigenlijk precies zoals op aarde. Een gps-ontvanger in de raket krijgt seintjes van verschillende gps-satellieten. Door te berekenen hoe ver hij van elk van de satellieten is, kan hij uitpuzzelen wat zijn locatie is.

Aardse maansteen

Om een stukje van de maan in handen te krijgen, hoef je er trouwens niet per se heen. Er zijn namelijk ook stukjes maansteen op aarde te vinden. Hoe die hier zijn gekomen, vertelt planeetwetenschapper Sebastiaan de Vet van de TU Delft in dit filmpje:

Beantwoord door Ans Hekkenberg