Hoofd & lijf, Dier & plant

Hoe wisten mensen vroeger dat iets giftig was?

Fenna, 9

“Hey Tinus! Stop deze paddenstoel eens in je mond! Dan kijken we morgen of je nog leeft!” Is dat hoe onze voorouders ontdekten of dingen giftig waren? Of hadden ze slimmere trucs?

Voorzichtige aanpak

Onderschat nooit je eigen voorouders! Ze hadden geen Wikipedia om snel te checken hoe giftig een kleurrijke paddenstoel of rijpe bes was. Maar ze waren snugger genoeg om aanwijzingen te verzamelen.

Zo hielden ze dieren scherp in de gaten. Vraten die een plant gulzig op? Of liepen ze er met een grote boog omheen?

Ook waren ze heus niet zo dom om meteen honderd onbekende bessen tegelijk in hun mond te proppen. Ze pakten het veel voorzichtiger aan. Bijvoorbeeld door een vrucht open te maken en de inhoud over hun huid te smeren. Kregen ze snel daarna een heftige jeukreactie? Dan wisten ze genoeg.

Giftige schijtnootvruchten

Giftige schijtnootvruchten. Foto: Ton Rulkens

Of ze proefden eerst een klein hapje. Klaar om de boel snel weer uit te spugen als dat vreselijk smaakte! Veel giftige dingen smaken namelijk erg bitter.

Geen zekerheid

Via dit soort trucs verkleinden onze voorouders de kans op een dodelijke maaltijd. Maar zekerheid was er nooit. Vaak genoeg zullen ze ziek zijn geworden, of zelfs zijn doodgegaan, nadat ze per ongeluk iets giftigs hadden gegeten. En reken maar dat de rest van de stamleden dat nooit meer vergat.

Dat zien we nu ook bij indianen stammen in het Amazonewoud. Zij weten niks over Billie Eilish, TikTok of het WK voetbal, maar kunnen je wel van duizenden verschillende planten vertellen hoe je de wortels, bladeren of vruchten kunt gebruiken.

Beantwoord door Sebastiaan van de Water