Beantwoord door Judith Neimeijer
Hoofd & lijf, Wiskunde & natuurkunde
Waarom krijg ik soms een elektrische schok?
Daan, 6
Heb jij dat ook? Dat je een flinke opdonder krijgt als je een vriend raakt op de trampoline of als je in de winter de deur van de auto achter je dichtgooit? Of dat je wollen trui knettert als je hem uittrekt? Dat komt door statische elektriciteit.
Ballontruc
Voorwerpen en mensen kunnen een beetje elektrische lading krijgen. Dat gebeurt heel vaak en is niet gevaarlijk. Die lading krijgt iets door wrijving: wrijving tussen de lucht en een rijdende auto, wrijving tussen twee kledingstukken, of wrijving tussen je sokken en de vloerbedekking.
Wrijf je een ballon een paar keer over je trui, dan springt er een beetje elektrische lading van de ballon naar jou. De ballon is nu een negatief geladen en jij een beetje positief. We weten dat positieve en negatieve ladingen elkaar aantrekken. Vandaar dat de ballon nu je haren omhoog kan trekken.
Foto: Ben Kerckx via Pixabay
Doe je dit trucje met twee ballonnen die je na elkaar over je trui wrijft, dan zullen ze elkaar afstoten doordat ze allebei negatief geladen zijn.
Weg met die lading!
Voorwerpen 'willen' graag neutraal zijn en voeren hun lading zoveel mogelijk af naar de aarde. Sommige materialen zijn daar goed in, zoals water en metaal. Andere materialen houden hun lading juist goed vast. Zoals synthetische sportkleding, een wollen trui of een kunststof glijbaan.
Verder geldt: hoe droger de lucht, hoe minder goed de elektrische lading kan ontsnappen naar de aarde. En de lucht is vooral droog in de winter. Dus heb je 's winters een stukje in een auto gereden, dan is die auto een beetje opgeladen. Die lading kan door de droge lucht niet goed ontsnappen en springt pas over – via jou naar aarde - als jij de deur dichtdoet. Au!
