Waarom zijn de meldingen van je telefoon zo verslavend?

Ken je dat: die lichte paniek als je je smartphone even niet kunt vinden? Waar ligt dat ding toch? Hetzelfde geldt als je je mobiel hoort piepen maar niet meteen kunt kijken. Wat maakt die meldingen toch zo verslavend?

Steeds opnieuw een beloning

Het antwoord zit in je brein: dopamine. Dit stofje komt vrij als we ergens van genieten, bijvoorbeeld van lekker eten of seks. Maar ook door sociale contacten.

Doordat we dopamine zo fijn vinden, willen we steeds opnieuw zo’n beloning. Vanuit de evolutie is dat goed te begrijpen. Een diersoort die niet van eten, seks of soortgenoten houdt, sterft natuurlijk in rap tempo uit.

Extra verslavend

De smartphone speelt slim in op je behoefte aan sociale bevestiging. Dat doet het apparaatje met lachende gezichtjes, meldingen van mensen die het met je eens zijn en berichtjes van vrienden. Elke melding die je krijgt van Instagram of SnapChat kan betekenen dat er een shotje dopamine aan zit te komen. En dat wil je natuurlijk niet missen.

Veel makers proberen hun apps bovendien extra verslavend te maken. Ze kiezen voor rode notificaties omdat die alarmkleur onze aandacht weet te trekken. Ze bieden ons onweerstaanbare nieuwtjes waar we wel op móeten klikken. Ze geven de mogelijkheid tot ‘liken’ omdat mensen zo gek zijn op sociale bevestiging. Ze zorgen dat er om de haverklap weer iets nieuws te beleven valt, zodat mensen bang worden om iets te missen.

Soms wel, soms niet

Een telefoon is vandaag de dag net een gokautomaat: krijg ik genoeg likes? Staat er een interessant nieuwtje op X? Is mijn cijfer voor biologie al binnen?

Dat die hoop soms wél en soms niet wordt vervuld, maakt het alleen maar verslavender. Natuurlijk ervaar je geen ernstige afkickverschijnselen zoals bij alcohol of drugs als je je telefoon kwijt bent of er niet meteen op kunt kijken. Maar je voelt je wel ongemakkelijk.

Even helemaal niks

Onderzoek wijst uit dat mensen die meer op hun telefoon zitten, meer last hebben van angst en depressie en slechter slapen. Dat komt onder meer doordat je brein soms even geen prikkels wil hebben. Pas in rust kunnen je hersenen alles wat je meemaakt verwerken. Om emotioneel in balans te blijven, om je te kunnen concentreren en voor je creativiteit moet je soms even helemaal niks doen; alleen wat mijmeren en dagdromen.

Het advies luidt dus: leg die mobiel gewoon weg en probeer er alleen maar naar te kijken op geplande momenten. Maar ja, dat is makkelijker gezegd dan gedaan...